Wobec piętna i niewidzialności. Polityka tożsamości Vietnam Women’s Memorial Project

Polish For the sake of viewer convenience, the content is shown below in the alternative language. You may click the link to switch the active language.

Projekt NCN ( PRELUDIUM 11 Nr 2016/21/N/HS3/03241 ) – 2016-2020

Kierownik: Monika Żychlińska

Streszczenie

„Nie idę na wojnę/Tak mówią/Jestem kobietą” napisała Diane Carlson Evans, prezeska Vietnam Veterans Memorial Project (VWMP), organizacji założonej w 1984 roku, aby upamiętnić służbę około 11 000 kobiet, które brały udział w wojnie wietnamskiej (1967-1976). Były one narażone na podwójną marginalizację: jako uczestniczki niepopularnej i kontrowersyjnej wojny doświadczały społecznej stygmatyzacji, jako kobiety (stanowiące wówczas mniej niż 1% personelu wojskowego) były praktycznie niewidzialne w środowisku weteranów. VWMP stała na straży przekonania, że choć doświadczenie wojenne kobiet różniło się od doświadczenia mężczyzn, było ono nie mniej traumatyczne i nie mniej ważne, przez co zasługiwało na jednakowy szacunek i upamiętnienie. Działając na rzecz szerzenia świadomości, że „kobiety także służyły”, VWMP udało się pozyskać poparcie zmaskulinizowanych organizacji weterańskich
i amerykańskiego Kongresu. W 1993 roku uroczyście odsłonięto Vietnam Women’s Memorial, jako część pomnika weteranów wojny wietnamskiej na National Mall w Waszyngtonie. Przedmiotem niniejszego projektu badawczego jest polityka tożsamości VWMP – strategie dyskursywne i repertuary argumentacyjne stosowane przez organizację w celu przekonania amerykańskiego społeczeństwa, że kategoria bohatera wojennego powinna zostać poszerzona o pomocnicze i opiekuńcze role pełnione przez kobiety na wojnie
(90% z nich było pielęgniarkami). Zostanie zanalizowana treść komunikatów wysuwanych przez VWMP oraz wypowiedzi jej liderek i aktywistek, pod kątem norm, wartości, typizacji
i schematów poznawczych (dotyczących m.in. takich kategorii jak bohater wojenny, amerykańska obywatelskość i kobiecość) oraz wokabularz emocji, do których odwoływała się organizacja. Jakie nowe idee wprowadziły do świata weteranów kobiety? W jaki sposób narracje kobiet wpisują się w wysiłek nadania wojnie wietnamskiej oficjalnej interpretacji,
która cieszyłaby się społecznym uprawomocnieniem? I wreszcie, w jaki sposób umacniały status i tożsamość weteranów i weteranek?

Celem projektu jest wypełnienie luk w dotychczasowym stanie wiedzy na temat pamięci i dziedzictwa wojny wietnamskiej. Alexis de Tocqueville uważał, nie istnieje nic, co zasługiwałoby na większą uwagę niż intelektualne i moralne stowarzyszenia w Ameryce. Brakuje jednak badań na temat organizacji i stowarzyszeń założonych przez weteranów, aby reprezentować swoje interesy, tak materiale jak i symboliczne, w amerykańskiej sferze publicznej. Co więcej, bohaterami większości istniejących opracowań na temat wojny wietnamskiej są mężczyźni.
Kwestie kobiecej służby wojskowej i doświadczenia wojennego nie są poznane w wystarczającym stopniu, choć niewątpliwie zasługują na naukową uwagę i społeczny szacunek. Zastosowanie najnowszych, szeroko dyskutowanych teorii i koncepcji socjologii kulturowej, socjologii dramaturgicznej oraz socjologii emocji pozwoli lepiej zrozumieć doświadczenie wojny wietnamskiej, przez co przybliży ważny fragment historii USA oraz umożliwi wgląd w amerykańską kulturę.