20 lat ISS

Konferencja z okazji 20tej rocznicy powstania Instytutu:

„Hopes and Challenges: How do People Cope with Social Change?”

W dniach 10-11 maja 2012 r. odbyła się na Uniwersytecie Warszawskim konferencja “Hopes and Challenges: How do People Cope with Social Change?” zorganizowana wspólnie przez Instytut Studiów Społecznych im. Profesora Roberta B.Zajonca (ISS UW) oraz Institute for Social Research (ISR) będący częścią University of Michigan (USA). Przypadła ona w dwudziestą rocznicę powstania ISS UW, interdyscyplinarnej jednostki Uniwersytetu Warszawskiego powołanej do życia w wyniku porozumienia z ISR. Była też okazją do podsumowania dotychczasowej współpracy obu instytutów.

Konferencja poświęcona była w dużym stopniu dyskusji na temat paradygmatu zmiany społecznej i jego użyteczności w badaniu dynamiki procesu przemian społecznych dwie dekady po zmianie systemowej. Dzięki interdyscyplinarnemu charakterowi obu partnerskich instytutów będących współorganizatorami konferencji zgromadziła ona wyjątkowo różnorodne grono Polskich i amerykańskich wybitnych badaczy przemian społecznych. Byli to z jednej strony psychologowie społeczni skupieni na perspektywie mechanizmów jednostkowych kształtujących procesy społeczne, z drugiej zaś socjologowie, ekonomiści czy politolodzy obserwujący w różnych skalach i wymiarach procesy przemian na poziomie zbiorowym. Dzięki tej różnorodności perspektyw udało się uzyskać unikalny ogląd procesu przemian społecznych w Polsce w kontekście europejskim jak i porównawczej pespektywie badań amerykańskich. W wymiarze badań socjologicznych ważnym punktem odniesienia były trendy przemian mierzone wskaźnikami Polskiego Generalnego Sondażu Społecznego (PGSS) – stałego programu badań społeczeństwa polskiego prowadzonego przez Instytut Studiów Społecznych, a także Swiatowych Badań nad Wartościami (koordynowanych przez ISR, a w Polsce RZ ISS UW). Łączono je z szeregiem danych na temat tendencji ekonomicznych (w szczególności dynamiki oszczędności indywidualnych czy bezrobocia), trendami migracyjnymi, a także licznymi subiektywnymi wskaźnikami takimi jak percepcja szans awansu społecznego, postawy polityczne, deklarowane wartości itp. Omawiane w poszczególnych referatach tendencje wskazywały na liczne choć nie zawsze oczywiste związki.

Interesująca dyskusja wywiązała się w wyniku konfrontacji perspektywy psychologicznej oraz socjologicznej na zmianę społeczną. Zastanawiano się jak psychologiczne badania sięgające nawet wymiaru aktywności neuronalnej, które także prezentowano na konferencji, mogą być wiązane z badaniami procesów społecznych na poziomie zbiorowym, a także być wykorzystywane w wymiarze planowania polityk społecznych. W tym aspekcie dyskutowano m.in. nad problemami wzrastającej roli wykształcenia i jego nieoczywistych konsekwencji, przemian ról płciowych, dynamiki uprzedzeń, w szczególności antysemityzmu i orientalizmu (deprecjacji wschodu i jego mieszkańców zarówno w wymiarze międzynarodowym jak i regionalnym), nacjonalizmu i patriotyzmu czy nostalgii za okresem komunistycznym. Bez wątpienia udało się pokazać, że zestawienie wspomnianych perspektyw oglądu procesów społecznych pozwala na uzyskanie unikalnego wglądu w ich dynamikę. Z drugiej jednak strony powiązanie różnorodnych paradygmatów nie prowadzi automatycznie do ich syntezy jak wykazały konferencyjne dyskusje. Instytut Studiów Społecznych UW chce być więc również i w przyszłości platformą spotkań badaczy społecznych wywodzących się z różnych szkół i dyscyplin wierząc w znaczenie ich interakcji zarówno w wymiarze lepszego wglądu w przebieg procesów społecznych w naszym kraju i na świecie, jak i źródła istotnej inspiracji teoretycznej.

Przejdź na początek strony

Materiały

Program
Streszczenia referatów

Plakaty