Instytut Studiów Społecznych im. Profesora Roberta Zajonca > publikacje ISS

Totem inteligencki: Arystokracja, szlachta i ziemiaństwo w polskiej przestrzeni społecznej

Autorzy: Rafał Smoczyński & Tomasz Zarycki

Tytuł: Totem inteligencki: Arystokracja, szlachta i ziemiaństwo w polskiej przestrzeni społecznej

Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”

Miejsce wydania: Warszawa 2017

Opis

Książka poświęcona jest socjologicznej analizie miejsca, jakie w polskim społeczeństwie zajmują (poczynając od drugiej połowy XIX w.) arystokracja, szlachta i ziemiaństwo. Należy wszelako podkreślić, że nie jest to monografia historyczna. Zasadniczym celem tego studium jest próba wyjaśnienia roli spuścizny szlacheckiej w kształtowaniu polskiego modelu obywatelskiego oraz opisanie roli tego dziedzictwa i środowisk je pielęgnujących dla innych grup społecznych w Polsce, zwłaszcza dla inteligenckiej elity. Książka obejmuje studium socjologiczne środowiska spadkobierców najważniejszych polskich rodów arystokratycznych i znanych rodzin ziemiańskich, omówienie badań nad społeczną percepcją tradycji i środowisk szlacheckich i ich obrazem w przestrzeni publicznej oraz przegląd międzynarodowego, przede wszystkim europejskiego, kontekstu podobnych sieci społecznych.

Centralna teza książki głosi, że środowiska arystokratyczne i postziemiańskie pozostają w kluczowej – dla zrozumienia ich społecznej pozycji – relacji wobec inteligencji. Historycznie relacja ta była w dużym stopniu antagonistyczna, jednak po roku 1918, który można uznać za symboliczny moment ustanowienia II Rzeczypospolitej jako swoistej „republiki inteligenckiej”, osłabiona arystokracja i ziemianie zaczęli obejmować rolę wewnętrznej inteligenckiej subelity. Potomkowie znanych rodzin arystokratycznych i ziemiańskich stali się istotną częścią elity inteligenckiej republiki, a relacje z nimi można uznać za symboliczny probierz inteligenckich roszczeń do przywództwa obywatelskiego i moralnego oraz własnej elitarności. Tak nakreślony kontekst analityczny pozwolił postawić tezę o arystokracji i – szerzej – o potomkach elit szlacheckich jako o inteligenckim totemie. Wokół takiego totemu, rozumianego jako kluczowy symbol ciągłości historycznej polskich elit, kształtowana jest współczesna polska tożsamość obywatelska. Zaproponowana w książce interpretacja relacji arystokracji, ziemiaństwa i elit szlacheckich z inteligencją, służąca zrozumieniu genezy nowoczesnego polskiego modelu obywatelstwa, stanowi propozycję nowego ujęcia historycznej ewolucji polskich hierarchii społecznych w kategoriach socjologicznych. Podejście to jest też próbą rozwoju krytycznej, zorientowanej historycznie i porównawczo analizy nad obywatelstwem polskim.

Gra peryferyjna: Polska politologia w globalnym polu nauk społecznych

Ukazała się książka autorstwa Tomasza Warczoka i Tomasza Zaryckiego pt. „Gra peryferyjna: Polska politologia w globalnym polu nauk społecznych” (Wyd. Scholar) będaca wynikiem projektu badawczego wspieranego przez NCN prowadzonego w ISS UW. Więcej informacji i możliwość zakupu: http://scholar.com.pl/sklep.php?md=products&id_c=1&id_p=2617& Spis treści: http://scholar.com.pl/…/…/2617/470_TZarycki_Gra_rozbieg_.pdf Zapraszamy do lektury łącząc najlepsze życznia noworoczne!

Polska jako peryferie

Autor: Tomasz Zarycki (red.)

Tytuł: Polska jako peryferie

Wydawnictwo: Scholar

Miejsce wydania: Warszawa 2016

Opis

Autorzy podejmują pytanie o użyteczność kategorii peryferyjności w analizie położenia Polski w świecie, zarówno współcześnie, jak i w perspektywie historycznej. Odwołując się m.in. do teorii zależności oraz teorii systemu światowego, pokazują, jak peryferyjny lub półperyferyjny status naszego kraju wpływa na specyfikę procesów obejmujących przemiany gospodarcze, stosunki międzynarodowe, politykę naukową czy migracyjną. Badacze stawiają oryginalne, nierzadko kontrowersyjne, tezy. Posłużyć one mogą zarówno jako inspiracja do dyskusji i badań akademickich nad znaczeniem kontekstu globalnych hierarchii gospodarki, polityki i kultury dla zrozumienia miejsca Polski w świecie, jak i do bardziej pragmatycznie zorientowanych debat nad możliwymi trajektoriami rozwoju kraju.

Podczas lektury książki towarzyszyły mi dwa skrajne odczucia: przygnębienia i satysfakcji. Intelektualna satysfakcja była rezultatem zapoznania się z solidnymi (…) analizami sytuacji Polski przeprowadzanymi w perspektywie teorii zależności i/lub teorii światowego systemu kapitalistycznego (…). Przygnębienie spowodowane było argumentacją autorów poszczególnych rozdziałów, którzy przekonywali o trwałości strukturalnych barier rozwoju, wpisanych w położenie geopolityczne Polski wyznaczające jej strukturę gospodarczą.
Z recenzji wydawniczej prof. dr. hab. Krzysztofa Brzechczyna

W tomie publikują:
Salvatore Babones, Dominika Bartnik-Światek, Hanna Dębska, Zbigniew Galor, Tomasz Grzegorz Grosse, Krzysztof Jasiecki, Agnieszka Kolasa-Nowak, Piotr Koryś, Kazimierz Musiał, Andrzej W. Nowak, Daniel Płatek, Anna Sosnowska, AndrzejTurkowski, Tomasz Warczok, Renata Włoch, Tomasz Zarycki.

Spis treści

Link do księgarni

ROLA SOŁTYSÓW WE WSPÓŁCZESNYCH SPOŁECZNOŚCIACH WIEJSKICH

[highlight1]Autor:[/highlight1] Ilona Matysiak

[highlight1]Tytuł:[/highlight1] Rola sołtysów we współczesnych społecznościach wiejskich

[highlight1]Wydawca:[/highlight1] Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, 2014

[highlight1]Spis treści:[/highlight1] Spis treści
[margin10]

[highlight1]Description: [/highlight1] Autorka podejmuje problematykę roli sołtysów i sołtysek we współczesnych środowiskach wiejskich. Książka zawiera analizę mechanizmów obejmowania tej funkcji, działań i sieci współpracy sołtysów i sołtysek oraz oczekiwań społecznych wysuwanych wobec nich przez innych aktorów lokalnych. Kim są współczesne sołtyski i sołtysi i jakie przyjmują strategie działania? Jakie są przyczyny i konsekwencje wyraźnego wzrostu liczby kobiet wśród ogółu sołtysów w Polsce w ostatnich dekadach?
Książka została oparta na różnorodnym, jakościowym i ilościowym materiale empirycznym, zebranym przez Autorkę. Teorie kapitału społecznego i rekrutacji politycznej stanowią ramy prezentowanych tu analiz szeroko ujętych procesów przemian, jakim podlegają wzory współpracy oraz role społeczne kobiet i mężczyzn w polskich środowiskach wiejskich.

Link do strony książki w Wydawnictwie Scholar

Ideologies of Eastness in Central and Eastern Europe

[highlight1]Author:[/highlight1] Tomasz Zarycki

[highlight1]Title:[/highlight1] Ideologies of Eastness in Central and Eastern Europe

[highlight1]Publisher:[/highlight1] Routledge, 2014

[highlight1]Contents:[/highlight1] Chapter abstracts
[margin10]

[highlight1]Description: [/highlight1] This book explores how the countries of Eastern Europe, which were formerly part of the Soviet bloc have, since the end of communist rule, developed a new ideology of their place in the world. Drawing on post-colonial theory and on identity discourses in the writings of local intelligentsia figures, the book shows how people in these countries no longer think of themselves as part of the „east”, and how they have invented new stereotypes of the countries to the east of them, such as Ukraine and Belarus, to which they see themselves as superior. The book demonstrates how there are a whole range of ideologies of „eastness”, how these have changed over time, and how such ideologies impact, in a practical way, relations with countries further east.

Link to book’s page at Routledge

Polska Wschodnia i Orientalizm

[highlight1]Autor:[/highlight1] Tomasz Zarycki (red.)

[highlight1]Tytuł:[/highlight1] Polska Wschodnia i Orientalizm

[highlight1]Wydawnictwo:[/highlight1] Scholar

[highlight1]Miejsce wydania:[/highlight1] Warszawa 2013
[margin10]

[highlight1]Opis[/highlight1]Książka zbiera krytyczne analizy obrazów Polski Wschodniej i jej wschodnich sąsiadów, tworzonych w tej części kontynentu. Autorzy, intelektualiści i uczeni wywodzący się z tego regionu, rozważają problemy wzajemnej percepcji krajów Europy Środkowej i Wschodniej, rysując szeroki kontekst teoretyczny, geopolityczny oraz historyczny. Zastanawiają się nad funkcjami obrazów tych obszarów, analizują tworzone w ich ramach własne tożsamości i wizerunki. Badają przemiany znaczeń takich fundamentalnych pojęć jak Kresy, orient czy peryferie.
Wśród kluczowych zagadnień podjętych w pracy wymienić można pytania o to, dlaczego i w jakich okolicznościach powstają negatywne stereotypy Wschodu, jak zmieniają się ich formy na przestrzeni dziejów oraz jak odnosić do nich narzędzia krytycznej teorii społecznej na czele z tytułowym pojęciem orientalizmu Edwarda Saida.

W tomie publikują:
Ihar Babkou, Nelly Bekus, Anna Gąsior-Niemiec, Bohdan Jałowiecki, JanKieniewicz, Agnieszka Kolasa-Nowak, Joanna Kurczewska, Oleg Łatyszonek, MykołaRiabczuk, Dariusz Skórczewski, Dariusz Wojakowski, Tomasz Zarycki.

Link do księgarni

SPOŁECZEŃSTWO W CZASACH ZMIANY

[highlight1]Autor:[/highlight1] Piotr Radkiewicz, Renata Siemieńska

[highlight1]Tytuł:[/highlight1] SPOŁECZEŃSTWO W CZASACH ZMIANY. Badania Polskiego Generalnego Sondażu Społecznego 1992–2009

[highlight1]Wydawnictwo:[/highlight1] Scholar

[highlight1]Miejsce wydania:[/highlight1] Warszawa 2013
[margin10]

[highlight1]Opis[/highlight1]

[margin10]
Zmiany polityczne i gospodarcze po 1989 roku spowodowały, że działania racjonalne w poprzednim systemie utraciły swój sens. Nie są drogą do poprawy pozycji społecznej rozpatrywanej w kategoriach międzygeneracyjnych, ani też drogą do odtworzenia posiadanej przez rodziców. Ich kontynuacja musi często prowadzić do katastrofy na poziomie indywidualnym, a także mieć negatywne skutki dla społeczeństwa. Równocześnie zdolności adaptacyjne są niejednakowe w różnych grupach społecznych. Między innymi wyznaczają je różne punkty startu, różny poziom elastyczności oraz odmienne możliwości poszczególnych grup społecznych. Nowa rzeczywistość zapoczątkowana na przełomie lat 80. i 90. okazała się niezwykle inspirującym laboratorium badawczym nie tylko dla socjologów i politologów, lecz także dla psychologów społecznych.
Tom zawiera wyniki analizy wybranych zmian w systemach wartości i postawach w kontekście określonej sytuacji ekonomicznej i społecznej Polaków, przemian aspiracji, wyobrażeń o pożądanym porządku społecznym, czynników kształtujących tożsamość społeczną i narodową, które Autorzy niejednokrotnie pokazują w perspektywie interdyscyplinarnej i porównań międzykulturowych. Zawiera też analizy metodologiczne psychologów i socjologów dotyczące efektów zmienności prób respondentów objętych badaniami, zmian w treści pytań.
Teksty zawarte w niniejszym tomie powstały w dużej mierze na podstawie systematycznie gromadzonych danych w latach 1992–2008 w ramach Polskiego Generalnego Sondażu Społecznego. Badania te były realizowane przez Instytut Studiów Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego.
Sądzimy, że tom jest w pewnym stopniu unikatowym przyczynkiem do naszej wiedzy na temat przemian zachodzących w Polsce. Równocześnie uwrażliwia Czytelnika na problemy metodologiczne, interpretacji danych, gdy korzysta się z wyników badań sondażowych. Mamy nadzieję, że prowadzone w przyszłości badania PGSS pozwolą w sposób systematyczny kontynuować monitorowanie zmian społecznych i kulturowych zachodzących w Polsce i odnosić je do przemian w innych krajach i kulturach. Pozwolą pisać rozpoczętą tu historię współczesnego społeczeństwa polskiego.
Renata Siemieńska, Piotr Radkiewicz

W tomie publikują:
Izabella BEDNARCZYK, Eugene BURNSTEIN, Bogdan CICHOMSKI, Anna DOMARADZKA, Marek DROGOSZ, Maryla GOSZCZYŃSKA, Katarzyna HAMER, John JACKSON, Tomasz W. JERZYŃSKI, Marta LENART, Piotr RADKIEWICZ, Małgorzata SIARKIEWICZ, Renata SIEMIEŃSKA, Krystyna SKARŻYŃSKA, Jerzy TRZEBIŃSKI, Grażyna WIECZORKOWSKA, Jerzy WIERZBIŃSKI, Tomasz ZARYCKI, Marcin W. ZIELIŃSKI, Mariusz ZIĘBA.

Link do księgarni

Piotr Radkiewicz, Autorytaryzm a brzytwa Ockhama

[highlight1]Autor:[/highlight1] Piotr Radkiewicz

[highlight1]Tytuł:[/highlight1] Autorytaryzm a brzytwa Ockhama

[highlight1]Wydawnictwo:[/highlight1] Scholar

[highlight1]Miejsce wydania:[/highlight1] Warszawa 2013
[margin10]

[highlight1]Opis[/highlight1]

[margin10]
Recenzowana praca jest rzadko dziś spotykaną wielostronną, krytyczną monografią jednego z najważniejszych konstruktów teoretycznych z zakresu nauk społecznych. (…) Należy mieć nadzieję, że wśród uważnych czytelników wywoła dyskusję przekraczającą ramy nauk społecznych, w tle całej pracy pojawia się bowiem trafna – choć nie całkiem przyjemna dla naukowców – konstatacja, że przywiązanie do własnych hipotez i do autorytetów bywa silniejsze niż rzetelna weryfikacja empiryczna owych hipotez.
prof. dr hab. Krystyna Skarżyńska

Książka jest wyrazem imponującego zamysłu autora – dokonania wiwisekcji pojęcia autorytaryzmu (…). Celem, a może po prostu konsekwencją tej wiwisekcji jest dotarcie do „istoty” pojęcia, „rozebranie” go na części składowe, a w rezultacie odarcie z negatywnej wartościowości, ulokowanie w szerszym kontekście społeczno-politycznym, a także identyfikacja głębszego ideologicznego tła popularności tego pojęcia w psychologii. (…) Ogółem dzieło świadczy o ogromnej kompetencji teoretycznej i metodologicznej Autora. Jest to z pewnością najbardziej obszerna praca dotycząca autorytaryzmu, jaka powstała w polskiej psychologii.
prof. dr hab. Maria Lewicka

Piotr Radkiewicz, doktor psychologii, adiunkt w Instytucie Studiów Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego i w Instytucie Psychologii PAN. Prowadzi badania z zakresu: psychologii społecznej, psychologii politycznej i makropsychologii. Autor kilkudziesięciu artykułów opublikowanych w polskich i zagranicznych monografiach i czasopismach naukowych. Wraz z Renatą Siemieńską jest redaktorem naukowym monografii Społeczeństwo w czasach zmiany (2009).

Link do księgarni

Social Entrepreneurship Theory and Practice

[highlight1]Autor:[/highlight1] Ryszard Praszkier, Andrzej Nowak

[highlight1]Tytuł:[/highlight1] Social Entrepreneurship Theory and Practice

[highlight1]Wydawnictwo:[/highlight1] Cambridge 2011

[highlight1]Miejsce wydania:[/highlight1]
[margin10]

[highlight1]Opis[/highlight1] Social Entrepreneurship: Theory and Practice details how social entrepreneurship can creatively solve pressing and seemingly insurmountable social problems. Theories of social change are presented to help demystify the “magic” of making an immense, yet durable and irreversible social impact. In-depth case studies from multiple disciplines and from around the globe document how social entrepreneurs foster bottom-up change that empowers people and societies. The authors review the specifi c personality traits of social entrepreneurs and introduce the new leadership model required for 21st-century development. This book is valuable to undergraduate, graduate, and post-graduate students, while remaining accessible to non-academic readers due to its clear language, illustrative case studies, and guide lines on how to apply social entrepreneurship, or become a successful social entrepreneur.

Link do księgarni

Tomasz Zarycki PERYFERIE

[highlight1]Autor:[/highlight1] Tomasz Zarycki

[highlight1]Tytuł:[/highlight1] PERYFERIE. Nowe ujęcie zależności centro-peryferyjnych

[highlight1]Wydawnictwo:[/highlight1] Scholar

[highlight1]Miejsce wydania:[/highlight1] Warszawa 2010
[margin10]

[highlight1]Opis[/highlight1] Peryferie postrzegane są tradycyjnie jako uzależnione od centrów i skazane na niesamodzielność. W książce przedstawiono odmienne podejście, które wskazuje, że zależności centro-peryferyjne są zawsze dwustronne, a życie społeczne na peryferiach nie może być postrzegane wyłącznie jako pasywna reakcja na bodźce płynące z centrów. Ujęcie to – interakcyjne czy też kontekstowe – odwołuje się do nowych koncepcji, jakie pojawiają się w naukach społecznych, głównie w socjologii, geografii społecznej oraz analizie dyskursu.
Ilustracją opisywanego paradygmatu jest analiza relacji symbolicznych pomiędzy Warszawą a trzema polskimi metropoliami: krakowską, poznańską i górnośląską.

Tomasz Zarycki, dr hab., pracuje w Instytucie Studiów Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się socjologią polityki i kultury, geografią polityczną oraz analizą dyskursu. Jest autorem kilku książek, m.in.: Nowa przestrzeń społeczno-polityczna Polski (1997), Region jako kontekst zachowań politycznych (2002) oraz Kapitał kulturowy. Inteligencja w Polsce i w Rosji (2008), a także licznych artykułów publikowanych w znanych czasopismach:Communist and Post-Communist Studies, East European Politics and Societies, Europe-Asia Studies, GeoForum, Journal of Communist Studies and Transition Politics, Russian Education & Society oraz Theory and Society. Prowadził badania w wielu instytucjach zagranicznych w Holandii, Rosji, Szwecji, USA i Wielkiej Brytanii.

Link do księgarni